ΠΡΩΤΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΓΙΑ ΤΗ ΧΩΡΟΘΕΤΗΣΗ ΤΩΝ ΙΧΘΥΟΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΩΝ
Tου Νίκου Στουπή *
1. Η όλη προσέγγιση σε σχέση με την αλιεία είναι στην βάση του πως η αλιεία δεν θα επηρεάσει την ιχθυοκαλλιέργεια.
Σε μια χώρα σαν την δική μας :
• με το εκτεταμένο δίκτυο ακτογραμμών,
• με το κλειστό της θάλασσας και του σχηματισμού πολλών κόλπων,
• με τα σχετικά όχι μεγάλα βάθη,
• με τον πλούσιο βυθό με την βραχώδη υφή του λόγω των γεωλογικών φαινομένων σχηματισμού του,
• με τα πολλά ρεύματα, την καλή οξυγόνωσή της θάλασσας,
• με την ενδιαφέρουσα μέση θερμοκρασία των νερών της και το μικρό εύρος της ετήσιας διακύμανσης της,
• με την πλούσια βιοποικιλότητά της,
όπου λόγω των ιδανικών συνθηκών αναπαραγωγής και ανάπτυξης της ελεύθερης εκτροφής ιχθύων και γενικά των θαλάσσιων ειδών, αποκτά ιδιαίτερη σημασία η αλιεία ως παραδοσιακός κλάδος του πρωτογενή τομέα για την ανάπτυξη της χώρας και που σχετίζεται με την διαβίωση μεγάλης μερίδας πληθυσμού αλλά κυρίως και με την γενικότερη κοινωνική διάσταση όσον αφορά την δυνατότητα πρόσβασης από πλευράς διατροφής σε φθηνές και πλούσιες πηγές πρωτεΐνης του πληθυσμού, μάλλον αντίστροφο έπρεπε να ήταν το αιτούμενο. ΠΩΣ Η ΙΧΘΥΟΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΔΕΝ ΘΑ ΕΠΗΡΕΑΣΕΙ ΤΗΝ ΑΛΙΕΙΑ.
Ανάλογη προφανώς είναι και η προσέγγιση για τα είδη γλυκού νερού.
2. Επιλέγετε ως μοντέλο χωροθέτησης αυτό της «συγκέντρωσης- συγκεντροποίησης» των μονάδων και περιορίζονται οι δυνατότητες ανάπτυξης των μικρών –μεμονωμένων και σε διασπορά. Αυτό το μοντέλο:
• Εν δυνάμει δύναται να αποτελέσει μεγαλύτερη πηγή περιβαλλοντικής επιβάρυνσης
• Υπονομεύει την ισόρροπη ανάπτυξη επί μέρους περιοχών αφού η παρουσία μεγάλων πάρκων ιχθυοκαλλιέργειας δημιουργεί μονοσήμαντη εξάρτηση από έναν τομέα της οικονομίας και δημιουργεί ευθέως μεγάλη αντιπαράθεση χρήσεων γης
• Διευκολύνει τους μεγάλους επιχειρηματικά παίκτες και ανοίγει τον δρόμο στην εξαφάνιση των μικρών παραγωγών και στην οικονομική συγκέντρωση στα χέρια ολίγων όλου του κλάδου, όπου ουσιαστικά όλοι οι μικροί (όπως έγινε και με τον κλάδο χοιροτροφίας-πτηνοτροφίας) θα γίνουν δορυφόροι των μεγάλων δουλεύοντας για αυτούς
• Αδυνατίζει από υγειονομικής άποψης την παραγωγική ευστάθεια του κλάδου , αφού οποιοδήποτε πρόβλημα εξωγενές ή εσωγενές στο πάρκο ιχθυοκαλλιέργειας μπορεί να δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα ευζωίας του πληθυσμού
3. Ιδιαίτερα αρνητική είναι η ρύθμιση όσον αφορά την αλλαγή της βιοικανότητας εκτροφής και των αποστάσεων μονάδας από μονάδα. Έτσι, ενώ διατηρείται η υποχρέωση απόστασης ενός χιλιομέτρου μονάδας από μονάδα, αλλάζει τραγικά προς το χειρότερο ο δείκτης εκτροφής ιχθυομάζας από 150 τόνους στα 10 στρέμματα θαλάσσιας εκτροφής στους 1500 τόνους για την ίδια έκταση.
4. Ουσιαστικά με το συγκεκριμένο χωροταξικό νομιμοποιούνται κατά βάση οι υφιστάμενες θέσεις των μονάδων ιχθυοκαλλιέργειας και ελάχιστα πραγματοποιείται ένας σχεδιασμός ως προς την εγκατάσταση νέων. Αυτό ίσως εκφράζει και μια πίεση από τους κοινοτικούς, ιδιαίτερα με την παρουσία Ελληνίδας Επίτρόπου στον συγκεκριμένο κλάδο, αλλά και με την πρόσφατη ματαίωση ίδρυσης μεγάλης μονάδας ιχθυοκαλλιέργειας στην Κεφαλονιά, όπου πίσω βρίσκονταν, όπως ακούγεται, υψηλόβαθμο στέλεχος της κυβέρνησης.
5. Η χωροθέτηση γίνεται ως εργασία–μελέτη γραφείου, και όχι ως αποτελέσματα έρευνας και συμπερασμάτων από το πεδίο. Είναι αξιοπερίεργο πως ακόμα και για την προσέγγιση συγκεκριμένων σημείων δεν υπάρχει μια ανάλυση των φυσικοχημικών και βιολογικών παραμέτρων των περιοχών χωροθέτησης, ενώ παρόλο ότι οι ιχθυοκαλλιέργειες αναπτύσσονται στην χώρα μας εδώ και 20 τουλάχιστον χρόνια, δεν υπάρχει η οιαδήποτε συγκεκριμένη, αξιολόγηση της υφιστάμενης κατάστασης, και των επιπτώσεων από την λειτουργία των ιχθυοκαλλιεργειών στο άμεσο και γειτνιάζον περιβάλλον λειτουργίας τους.
Με βάσει τους προηγούμενους τυπικούς-διαδικαστικούς αλλά κυρίως για τους ουσιαστικούς λόγους που αναφέρθησαν τοποθετηθήκαμε αρνητικά.
* Το παρόν σημείωμα αποτέλεσε την βάση της τοποθέτησεώς μου στην Επιτροπή Περιβάλλοντος του Περιφερειακού Συμβουλίου Στερεάς Ελλάδας.
Σε μια χώρα σαν την δική μας :
• με το εκτεταμένο δίκτυο ακτογραμμών,
• με το κλειστό της θάλασσας και του σχηματισμού πολλών κόλπων,
• με τα σχετικά όχι μεγάλα βάθη,
• με τον πλούσιο βυθό με την βραχώδη υφή του λόγω των γεωλογικών φαινομένων σχηματισμού του,
• με τα πολλά ρεύματα, την καλή οξυγόνωσή της θάλασσας,
• με την ενδιαφέρουσα μέση θερμοκρασία των νερών της και το μικρό εύρος της ετήσιας διακύμανσης της,
• με την πλούσια βιοποικιλότητά της,
όπου λόγω των ιδανικών συνθηκών αναπαραγωγής και ανάπτυξης της ελεύθερης εκτροφής ιχθύων και γενικά των θαλάσσιων ειδών, αποκτά ιδιαίτερη σημασία η αλιεία ως παραδοσιακός κλάδος του πρωτογενή τομέα για την ανάπτυξη της χώρας και που σχετίζεται με την διαβίωση μεγάλης μερίδας πληθυσμού αλλά κυρίως και με την γενικότερη κοινωνική διάσταση όσον αφορά την δυνατότητα πρόσβασης από πλευράς διατροφής σε φθηνές και πλούσιες πηγές πρωτεΐνης του πληθυσμού, μάλλον αντίστροφο έπρεπε να ήταν το αιτούμενο. ΠΩΣ Η ΙΧΘΥΟΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΔΕΝ ΘΑ ΕΠΗΡΕΑΣΕΙ ΤΗΝ ΑΛΙΕΙΑ.
Ανάλογη προφανώς είναι και η προσέγγιση για τα είδη γλυκού νερού.
2. Επιλέγετε ως μοντέλο χωροθέτησης αυτό της «συγκέντρωσης- συγκεντροποίησης» των μονάδων και περιορίζονται οι δυνατότητες ανάπτυξης των μικρών –μεμονωμένων και σε διασπορά. Αυτό το μοντέλο:
• Εν δυνάμει δύναται να αποτελέσει μεγαλύτερη πηγή περιβαλλοντικής επιβάρυνσης
• Υπονομεύει την ισόρροπη ανάπτυξη επί μέρους περιοχών αφού η παρουσία μεγάλων πάρκων ιχθυοκαλλιέργειας δημιουργεί μονοσήμαντη εξάρτηση από έναν τομέα της οικονομίας και δημιουργεί ευθέως μεγάλη αντιπαράθεση χρήσεων γης
• Διευκολύνει τους μεγάλους επιχειρηματικά παίκτες και ανοίγει τον δρόμο στην εξαφάνιση των μικρών παραγωγών και στην οικονομική συγκέντρωση στα χέρια ολίγων όλου του κλάδου, όπου ουσιαστικά όλοι οι μικροί (όπως έγινε και με τον κλάδο χοιροτροφίας-πτηνοτροφίας) θα γίνουν δορυφόροι των μεγάλων δουλεύοντας για αυτούς
• Αδυνατίζει από υγειονομικής άποψης την παραγωγική ευστάθεια του κλάδου , αφού οποιοδήποτε πρόβλημα εξωγενές ή εσωγενές στο πάρκο ιχθυοκαλλιέργειας μπορεί να δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα ευζωίας του πληθυσμού
3. Ιδιαίτερα αρνητική είναι η ρύθμιση όσον αφορά την αλλαγή της βιοικανότητας εκτροφής και των αποστάσεων μονάδας από μονάδα. Έτσι, ενώ διατηρείται η υποχρέωση απόστασης ενός χιλιομέτρου μονάδας από μονάδα, αλλάζει τραγικά προς το χειρότερο ο δείκτης εκτροφής ιχθυομάζας από 150 τόνους στα 10 στρέμματα θαλάσσιας εκτροφής στους 1500 τόνους για την ίδια έκταση.
4. Ουσιαστικά με το συγκεκριμένο χωροταξικό νομιμοποιούνται κατά βάση οι υφιστάμενες θέσεις των μονάδων ιχθυοκαλλιέργειας και ελάχιστα πραγματοποιείται ένας σχεδιασμός ως προς την εγκατάσταση νέων. Αυτό ίσως εκφράζει και μια πίεση από τους κοινοτικούς, ιδιαίτερα με την παρουσία Ελληνίδας Επίτρόπου στον συγκεκριμένο κλάδο, αλλά και με την πρόσφατη ματαίωση ίδρυσης μεγάλης μονάδας ιχθυοκαλλιέργειας στην Κεφαλονιά, όπου πίσω βρίσκονταν, όπως ακούγεται, υψηλόβαθμο στέλεχος της κυβέρνησης.
5. Η χωροθέτηση γίνεται ως εργασία–μελέτη γραφείου, και όχι ως αποτελέσματα έρευνας και συμπερασμάτων από το πεδίο. Είναι αξιοπερίεργο πως ακόμα και για την προσέγγιση συγκεκριμένων σημείων δεν υπάρχει μια ανάλυση των φυσικοχημικών και βιολογικών παραμέτρων των περιοχών χωροθέτησης, ενώ παρόλο ότι οι ιχθυοκαλλιέργειες αναπτύσσονται στην χώρα μας εδώ και 20 τουλάχιστον χρόνια, δεν υπάρχει η οιαδήποτε συγκεκριμένη, αξιολόγηση της υφιστάμενης κατάστασης, και των επιπτώσεων από την λειτουργία των ιχθυοκαλλιεργειών στο άμεσο και γειτνιάζον περιβάλλον λειτουργίας τους.
Με βάσει τους προηγούμενους τυπικούς-διαδικαστικούς αλλά κυρίως για τους ουσιαστικούς λόγους που αναφέρθησαν τοποθετηθήκαμε αρνητικά.
* Το παρόν σημείωμα αποτέλεσε την βάση της τοποθέτησεώς μου στην Επιτροπή Περιβάλλοντος του Περιφερειακού Συμβουλίου Στερεάς Ελλάδας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου