B5.O δευτερογενής Τομέας, η Επιχειρηματικότητα και η περιφερειακή πολιτική

Επανάσταση στην σκέψη

Τόλμη στην ζωή

Ανατροπή των συντηρητικών πολιτικών 

και αλλαγή των πολιτικών συσχετισμών

Ο δευτερογενής τομέας

Ο δευτερογενής τομέας και οι Μικρές Επιχειρήσεις καθόρισαν και καθορίζουν την οικονομική  ζωή της περιφέρειας, την απασχόληση, την παραγωγή πλούτου.

Η βιομηχανική ανάπτυξη σε ιδιαίτερες περιοχές της περιφέρειας έδωσε και δίδει τον τόνο στην οικονομική ζωή, στην οικιστική ανάπτυξη, στην παραγωγή. 

Ωστόσο η μονομερής ανάπτυξη ορισμένων περιοχών και επομένως η εξάρτηση αυτών των περιοχών από συγκεκριμένους τομείς της βιομηχανίας, δημιούργησε μια αδυναμία προσαρμογής στα νέα δεδομένα του παγκόσμιου ανταγωνισμού με αποτέλεσμα την εξέλιξη των περιοχών σε περιοχές ανεργίας και οικονομικού μαρασμού.   

Η περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας λόγω της θέσης της στον χάρτη, του ανάγλυφου, αλλά και των δικτύων που διαθέτει, διακρίθηκε και διακρίνεται για την ευχέρεια και το χαμηλό κόστος μεταφοράς παραγωγικών συντελεστών που ευνοεί την  βιομηχανική ανάπτυξη.

Στην περιφέρεια αρκετές περιοχές παρουσίασαν στο παρελθόν υψηλή βιομηχανική οργάνωση, και αναδείχτηκαν σε πόλους οικονομικής ανάπτυξης  με ευεργετικά αποτελέσματα για τις τοπικές και όχι μόνον οικονομίες.

Ιστορικά στην περιφέρεια δεν υπήρξε πολιτική και δεν αναπτύχθηκαν υπεργολαβικές δραστηριότητες που θα υποβοηθούσαν την μικρή βιοτεχνία δίπλα και γύρω στις μεγάλες βιομηχανικές  μονάδες (πχ. ΠΕΣΙΝΕ, ΛΑΡΚΟ, Βιομηχανική περιοχή Σχηματαρίου, Χαλκίδας, Αλιβερίου κ.λ.π.) τέτοια που να συντηρεί το παραγωγικό σύστημα της μικρής βιομηχανίας.  

H περιοριστική πολιτική-το Μνημόνιο και η μικρή επιχείρηση

………………………………………………………………………………………………………………………

Τα όρια των αναπτυξιακών πολιτικών

Σήμερα πολλοί μιλούν για την ανάπτυξη και ειδικά στην περιφέρεια.

Σήμερα ένα μεγάλο τμήμα των προγραμμάτων και του ΕΣΠΑ κατευθύνεται στην ενίσχυση των επιχειρήσεων του δευτερογενή τομέα ενώ παραμένει σε ισχύ ο Αναπτυξιακός Νόμος με ελαφρά διαφοροποιημένο τον χάρτη των ενισχύσεων στις διάφορες περιοχές (15% στις περισσότερες περιοχές της περιφέρειας και 30%-40% στις περιοχές Φωκίδας και Ευρυτανίας)   

Η επιχειρηματικότητα και το επιχειρείν αποτελούν εκ νέου τα συνθήματα των προγραμμάτων του ΕΣΠΑ και των επενδύσεων, και δείχνουν προσανατολισμό για ενίσχυση της ιδιωτικής πρωτοβουλίας. Δυστυχώς ένα μεγάλο τμήμα των ενισχύσεων θα «περάσει» ακόμη μια φορά από την διαχείριση των τραπεζών, ικανοποιώντας τις απαιτήσεις του τραπεζικού συστήματος να αυξήσει ανέξοδα τον κύκλο εργασιών του.

Έμφαση δίδεται (;) στην καινοτομία και στις νέες  μορφές στήριξης της επιχειρηματικότητας, ωστόσο όλα αυτά μένουν να βεβαιωθούν στην πράξη και στην πραγματικότητα των Επιχειρήσεων.

Διότι και στην θητεία της προηγούμενης κυβέρνησης η διαχείριση των πόρων εξαντλήθηκε στις επιχορηγήσεις επιχειρήσεων, ενώ δεν σημειώθηκαν κλαδικές πολιτικές και οι νέες μορφές στήριξης των επιχειρήσεων δεν ενσωματώθηκαν στην πραγματικότητα των ΜΜΕ και είχαν πενιχρά αποτελέσματα. 

Είναι προφανές ότι η πολιτική ενισχύσεων και χρηματοδοτήσεων των ΜΜΕ, καθώς οι χρηματοδοτήσεις έχουν συγκεκριμένο χρονικό ορίζοντα, αποτελούν μια στιγμή στο κύκλο της ζωής των επιχειρήσεων, δεν μπορεί να αποτελεί μόνιμο εργαλείο της αναπτυξιακής στρατηγικής.

Είναι γνωστό ότι οι ΜΜΕ έχουν ιδιαίτερη σημασία για την οικονομία στην περιφέρεια, καθώς αποτελούν την ραχοκοκαλιά της ελληνικής υπαίθρου με ιδιαίτερες επιδόσεις στην απασχόληση και στην παραγωγή προϊόντων ευρείας κατανάλωσης. 

Μια νέα πολιτική μακράς πνοής θα πρέπει να κινηθεί στα παρακάτω πεδία.

Οι βασικοί στόχοι στον δευτερογενή τομέα

·   Ενεργοποίηση όλων των προγραμμάτων ως μοχλών της τοπικής και περιφερειακής ανάπτυξης

·   Η συμπλήρωση και επέκταση των βιομηχανικών και βιοτεχνικών υποδομών.

·   Η προσέλκυση επενδύσεων στις διάφορες περιοχές.

·   Η μείωση του κόστους παραγωγής και η βελτίωση της διακίνησης των προϊόντων.

·   Η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας και η αύξηση της παραγωγικότητας των ΜΜΕ.

·   Η ενθάρρυνση της καινοτομίας και η ενίσχυση της κοινωνίας της Πληροφορίας.

·    Ενίσχυση των δικτύων και δικτυώσεων επιχειρήσεων, ιδιαίτερα στους τομείς Οίνου, Ξύλου, Επίπλου, κρέατος, σιδηροκατασκευών.  

·    Τροποποίηση των κριτηρίων του αναπτυξιακού νόμου και έμφαση στα κριτήρια που δημιουργούν απασχόληση, καινοτομία, προστασία του περιβάλλοντος.

·   Ενίσχυση της επιχειρηματικότητας ιδιαίτερα των Μικρών Επιχειρήσεων και επανατοποθέτηση σε νέες βάσεις των Βιομηχανικών και Βιοτεχνικών περιοχών που υπάρχουν στην Περιφέρεια.

·   Δημιουργία ΒΙΟΠΑ στις περιοχές Γραβιάς,……………, …………………και έργα υποδομής στη ΒΙΠΕ Λαμίας που θα πρέπει να λειτουργεί σαν ΒΙΠΕ αυστηρά  χαμηλής όχλησης..............

·     Δημιουργία Δομών Στήριξης της επιχειρηματικότητας 

§     Ανάπτυξη των ΑΠΕ με χωροταξικό σχεδιασμό σύμφωνα με την φέρουσα ικανότητα των οικοσυστημάτων υποδοχής τους, κυρίως από αξιόπιστους επενδυτικούς φορείς, κατά προτεραιότητα από φορείς συλλογικού κοινωνικού συμφέροντος.

·     Χορήγηση ενισχύσεων από το ΠΔΕ για την ίδρυση μικρών οικογενειακών βιοτεχνιών επεξεργασίας ξύλου, πέτρας, τυποποίησης αρωματικών φυτών και άλλων τυπικών χαρακτηριστικών τοπικών προϊόντων.

·     Εκπόνηση και εφαρμογή ολοκληρωμένου Σχεδίου Βιομηχανικής Οργάνωσης στην περιοχή Οινοφύτων – Σχηματαρίου. 

Οι έως τώρα επιχορηγήσεις της Ε.Ε. δεν επαρκούν. Το κύριο μειονέκτημά τους είναι το ότι ουσιαστικά απευθύνονται σ’ αυτούς που ήδη έχουν σχηματισμένο κεφάλαιο και πρόσβαση στο πιστωτικό σύστημα. Πρέπει να περάσουμε από την σποραδική εφαρμογή, στη καθολική ενίσχυση τοπικών επιχειρήσεων με επάρκεια πόρων και μακροπρόθεσμη πολιτική.

Οι δομές στήριξης της Επιχειρηματικότητας, η καινοτομία, η νέα ανάπτυξη.

Η περιφέρεια παρά την ύπαρξη πολλών χιλιάδων Μικρών Επιχειρήσεων, παρουσιάζει σημαντική υστέρηση και «καχεξία» σε θεσμούς και δομές στήριξης της επιχειρηματικότητας, αλλά είναι και το πρόσφορο έδαφος, για συνδυασμένες δράσεις των τομέων της οικονομίας, για ανάπτυξη πρωτότυπων πρωτοβουλιών που να δημιουργούν προστιθέμενη αξία. 

Οι «περιοχές» που αποδεδειγμένα και με βάση διεθνείς εμπειρίες μπορούν να δημιουργήσουν διαφοροποίηση στην περιφέρεια, με ευεργετικές επιπτώσεις στην τοπική οικονομία και απασχόληση, είναι αυτές των καινοτόμων πρωτοβουλιών, η δημιουργία σχηματισμών των επιχειρήσεων και οι δικτυώσεις για δημιουργία οικονομιών κλίμακας, η στήριξη της παραγωγής νέων προϊόντων, οι συλλογικές πρωτοβουλίες των μικρών παραγωγών, οι νέες μορφές χρηματοδότησης επιχειρηματικών πρωτοβουλιών κ.λ.π.

Για την αριστερά νέες πολιτικές για την ανάπτυξη σημαίνει να αξιοποιήσουμε οικονομικά μοντέλα που σε άλλες περιοχές έχουν αποδώσει.  

Σημαίνει πρακτικά με ένα μακροπρόθεσμο σχέδιο (στο νέο Αναπτυξιακό Πρόγραμμα της Περιφέρειας) να επέμβουμε στην παραγωγική διάθρωση και στις δομές διάθρωσης της περιφερειακής οικονομίας : Εκεί μπορούμε να στοχεύσουμε σε καινούργια πεδία και στην άρθρωση ενός νέου μοντέλου  απέναντι στην διάλυση των «τοπικών» οικονομιών που επιβάλλει η παγκοσμιοποίηση.

Τα παραδείγματα οικονομικής ανάπτυξης της Τρίτης Ιταλίας, Γερμανίας, κ.λ.π. που δημιούργησαν νέους ρυθμούς ανάπτυξης στις αντίστοιχες περιοχές είναι προς αξιοποίηση και μεταφορά εμπειρίας.