Επανάσταση στην σκέψη / Τόλμη στην ζωή
Ανατροπή των συντηρητικών πολιτικών
Αλλαγή των πολιτικών συσχετισμών
Η Περιφερειακή πολιτική. Ο Περιφερειακός προγραμματισμός και η Ανάπτυξη.
Για την αριστερά, η άσκηση περιφερειακής πολιτικής συνδέεται και έχει προαπαιτούμενο την δυνατότητα περιφερειακού προγραμματισμού από τα εκλεγμένα αυτοδιοικητικά περιφερειακά όργανα. Ταυτόχρονα αναφέρεται στην αντίληψη, στην ουσία και στο περιεχόμενο της περιφερειακής πολιτικής και ανάπτυξης.
Σήμερα που η χώρα μας και οι κάτοικοί της στην περιφέρεια στην πόλη και στο χωριό βρίσκονται με την πλάτη στον τοίχο, τα ερωτήματα τίθενται εκ νέου και από την αρχή :
· Ποια ανάπτυξη;
· Ανάπτυξη για ποιόν; και τέλος,
· Πως και με ποια μέθοδο θα προωθηθεί η συγκεκριμένη ανάπτυξη.
Και τα ερωτήματα τίθενται όχι μόνον κάτω από το ασφυκτικό πλαίσιο της διεθνούς οικονομικής κρίσης, αλλά κυρίως τα θέτει η κρίση του μεταπολιτευτικού πολιτικού μας συστήματος.
Μια κρίση που αναδεικνύει, τα όρια των πολιτικών επιλογών και οραμάτων της «ιθύνουσας τάξης» δηλαδή του πολιτικού προσωπικού που εφάρμοσε τις γνώριμες αντιδημοκρατικές και αντιλαϊκές πολιτικές της μεταπολιτευτικής περιόδου.
Το πολιτικό σύστημα που έχει ονοματεπώνυμο αυτό του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ, αυτό που είχε την ευθύνη χάραξης πολιτικής και διακυβέρνησης του τόπου.
Για μας την αριστερά, η περιφερειακή πολιτική είναι στενά συνδεδεμένη με την ολοκληρωμένη (οικονομική-κοινωνική–θεσμική –πολιτισμική–πνευματική) και βιώσιμη ανάπτυξη στην περιφέρεια. Είναι η ανάπτυξη που ενσωματώνει και αντιμετωπίζει την οικολογική διάσταση της κοινωνίας και ειδικότερα το ζήτημα των αρνητικών συνεπειών των δράσεων του ανθρώπου στο οικοσύστημα–το πρόβλημα των ορίων των μη ανανεώσιμων φυσικών πόρων–τις αντινομίες στις σχέσεις ανθρώπου – φύσης.
Η ανάπτυξη είναι κοινωνική παρέμβαση, για την ικανοποίηση των αναγκών των ανθρώπων, όπως διαμορφώνονται ιστορικά σε κάθε συγκεκριμένη κοινωνία και ιστορική περίοδο.
Η περιφερειακή ανάπτυξη δεν είναι μια ουδέτερη διαδικασία που ορίζεται από τους αυτοματισμούς της αγοράς. Δεν είναι μια οικονομετρική υπόθεση και υπόθεση οικονομικής μεγέθυνσης.
Με αυτήν την οπτική η αύξηση της παραγωγής αγαθών και υπηρεσιών που συνδέεται με τη διάσταση της οικονομικής ανάπτυξης, είναι εργαλείο για την ανάπτυξη και όχι αυτοσκοπός.
Η αναπτυξιακή διαδικασία στην περιφέρεια δεν αποτελεί παρέμβαση σε ένα ξεκομμένο χωρικό πεδίο-επί προκειμένου την περιφέρεια- όπου θα εφαρμοστεί ένας περιφερειακό σχεδιασμός και προγραμματισμός με στόχο την ενδυνάμωση της περιφέρειας έναντι των άλλων περιφερειών και, χωρίς να υπολογίζει την σχέση της περιφέρειας με το εξωτερικό της περιβάλλον.
Κατανοούμε την περιφερειακή πολιτική και ανάπτυξη, όχι μόνο ως πολιτική για την αντιμετώπιση των προβλημάτων και των αναγκών της περιφέρειας, αλλά και ως δυναμική πολιτική παρέμβαση για την υπέρβαση της ανισότητας και βαθύτερης αντινομίας του Κέντρου με την Περιφέρεια.
Λαμβάνουμε σοβαρά υπόψη την ύπαρξη και το ρόλο της αγοράς στην οποία επιχειρούμε να παρέμβουμε ρυθμιστικά στο πλαίσιο της αναπτυξιακής διαδικασίας.
Για μας η αγορά, αντιστρατεύεται τους στόχους της «ολοκληρωμένης» ανάπτυξης, καθώς λειτουργεί με αποκλειστικό κριτήριο το κέρδος και επιχειρεί να εμπορευματοποιήσει όλες τις κοινωνικές σχέσεις.
Για μας, απαιτείται επίσης και η συγκρότηση και η ανάπτυξη της συλλογικής οικονομίας με σχήματα παραδοσιακά (λ.χ. συνεταιρισμοί, δημοτικές επιχειρήσεις, μη κερδοσκοπικές επιχειρήσεις κ.ο.κ.) αλλά και συλλογικά σχήματα που ανακύπτουν μέσα από την σύγχρονη κοινωνική πραγματικότητα (λ.χ. ομάδες παραγωγών, χρηστών καταναλωτών – συλλογικά σχήματα διανομής προϊόντων και υπηρεσιών, σχήματα οργανωμένης αλληλεγγύης κ.ο.κ.).
Αυτή η συλλογική οικονομία είναι αναγκαία όχι μόνο για να επεμβαίνει στις αντινομίες και δυσλειτουργίες της αγοράς, αλλά κυρίως για να συμμετέχουν ευρύτερα λαϊκά στρώματα, στην αναπτυξιακή διαδικασία. Τέλος χρειάζεται για τη διαμόρφωση κοινωνικής συλλογικότητας και αλληλεγγύης στην καθημερινή ζωή, που θα λειτουργούν ως φραγμός στην πλήρη εμπορευματοποίηση της ζωής μας.
Να ξαναφτιάξουμε τις δομές της περιφερειακής ανάπτυξης
Στα χρόνια που πέρασαν γνωρίσαμε την άσκηση της «περιφερειακής πολιτικής» στην περιφέρεια με την μορφή των Κοινοτικών Πλαισίων Στήριξης (ΚΠΣ), και των Σχεδίων Περιφερειακή Ανάπτυξης (ΣΠΑ).
Από τα Μεσογειακά Ολοκληρωμένα Προγράμματα (ΜΟΠ), το Α’, Β’, και Γ΄ ΚΠΣ, ζήσαμε τέσσερις προγραμματικές περιόδους, με την ασκούμενη από την ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ «περιφερειακή πολιτική» να καταγράφει την δική της πορεία : Την πλήρη υποταγή του Περιφερειακού Προγραμματισμού και την προσαρμογή του αναπτυξιακού γίγνεσθαι της Περιφέρειας και της Αυτοδιοίκησης, την υποταγή στην λογική της διαχείρισης και απορρόφησης πάση θυσία των κοινοτικών κονδυλίων.
Οι κοινοτικοί πόροι αντί να αποτελούν μέσον και πρόσθετους πόρους στην διαδικασία του προγραμματισμού και ειδικότερα στην κατάρτιση του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ), αποτέλεσαν στην ουσία πόρους υποκατάστασης των τρεχουσών δαπανών του ΠΔΕ.
Το πιο επικίνδυνο : Υποκατέστησαν τον προγραμματισμό (αυτόν του Προγράμματος των Δημοσίων Επενδύσεων), μέχρι του σημείου μάλιστα, αυτό που ονομάζουμε διαρθρωτική και περιφερειακή πολιτική πρακτικά να μην υφίσταται.
O προγραμματισμός και η ανάπτυξη έγιναν στην συνείδηση της κοινωνίας και των θεσμών της, «πακέτα», επιδοτήσεις, απορροφήσεις, έργα, που συνδέθηκαν μάλιστα με φαινόμενα διαπλοκής οικονομικής και πολιτικής εξουσίας, με φαινόμενα διασπάθισης του Δημόσιου χρήματος, και τέλος με φαινόμενα ιδεολογικής χειραγώγησης και εκφυλισμού της συνείδησης του λαού. Σήμερα χρειάζεται να ξαναφτιάξουμε τους θεσμούς και τις δομές για την περιφερειακή ανάπτυξη.
Η διοίκηση, οι θεσμοί, οι μηχανισμοί υλοποίησης
Η ΝΔ στην περίοδο διακυβέρνησής της (2004-2009) συγκρότησε πέντε (5) υπερπεριφέρειες της χώρας, δημιούργησε τις εταιρείες ΝΟΜΟΣ ΑΕ, ΔΗΜΟΣ ΑΕ και τους 13 (ΑΟΠ) Αναπτυξιακούς Οργανισμούς Περιφερειών επιδιώκοντας την περαιτέρω συγκεντροποίηση της διοίκησης και του ελέγχου των κοινοτικών κονδυλίων, αχρηστεύοντας τα ελάχιστα δειλά βήματα αποκέντρωσης που είχαν πραγματωθεί τις τελευταίες δεκαετίες. Προσέθεσε στο διοικητικό οικοδόμημα της χώρας και περιφέρειας ακόμη ένα όροφο, αχρηστεύοντας τις δομές σχεδιασμού και υλοποίησης προγραμμάτων και έργων που με μεγάλη προσπάθεια συγκροτήθηκαν και στελεχώθηκαν στην Περιφέρεια τις προηγούμενες δεκαετίες, (αναπτυξιακές εταιρείες–προγραμματικές και τεχνικές Υπηρεσίες Δήμων και Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων, στελεχιακό δυναμικό των Περιφερειών).
Σήμερα το ΠΑΣΟΚ παρότι θεσμοθετεί την αυτοδιοικητική περιφέρεια, ε τις 13 περιφέρειες, ωστόσο «διατηρώντας» τις επτά (7) γενικές κρατικές διοικήσεις για την άσκηση της περιφερειακής πολιτικής, συντηρεί το υπάρχον συγκεντρωτικό κρατικό εποικοδόμημα δίπλα στην αυτοδιοικητική περιφέρεια. Η ενιαία Γενική Διοίκηση της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας-Θεσσαλίας αποτελεί μια κρατική οντότητα στην οποία η αυτοδιοικητική περιφέρεια θα αποτελεί τον φτωχό υποτελή.
Ωστόσο οι ανάγκες σήμερα είναι, οι νέες περιφερειακές αυτοδιοικητικές δομές, να αποτελέσουν δυναμικά κύτταρα για την άσκηση περιφερειακής πολιτικής και όχι εξαρτήματα ενός κράτους.
Οι αναπτυξιακοί θεσμοί και οι δομές της αυτοδιοίκησης δεν έχουν την ανάγκη καπελώματος ή της κρατικής επιτήρησης. Οι υπάρχουσες δομές για την περιφερειακή ανάπτυξη (οι αναπτυξιακοί φορείς και μηχανισμοί Δήμων και παλαιών Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων και οι αναπτυξιακοί μηχανισμοί των Περιφερειών), χρειάζεται να επαναπροσδιοριστεί ο ρόλος τους, το περιεχόμενο της δράσης τους, χρειάζεται η ενίσχυση και ποιοτική αναβάθμιση των υποδομών τους και του ανθρώπινου δυναμικού που διαθέτουν, ώστε η Αυτοδιοίκηση να μπορέσει να αναλάβει το βάρος της αναπτυξιακής διαδικασίας στην Περιφέρεια, και οι Περιφέρειες να περιοριστούν σε ρόλο εποπτικό και επιτελικό. ρόλο που στην πραγματικότητα σήμερα δεν είναι σε θέση να εκπληρώσουν.
Ν΄ αλλάξουμε ρότα…
Η σημερινή κατάσταση με τα Επιχειρησιακά Σχέδια-Προγράμματα να παίζουν τον ρόλο της περιφερειακής πολιτικής πρέπει να αλλάξει. Τα νέα αυτοδιοικητικά Περιφερειακά Όργανα που θα προκύψουν, είναι αναγκαίο να έχουν ευθύνη και αποφασιστικό λόγο στον σχεδιασμό και στην άσκηση πολιτικών για την περιφέρεια.
· Να μην μετατραπούν μέσα στο χρόνο σε φορείς άσκησης κρατικής πολιτικής όπως οι Νομαρχίες στην προηγούμενη περίοδο.
· Να μην μετατραπούν σε γραφειοκρατίες και χώρους προσωπικών πολιτικών, αλλά να καταστούν μικρά περιφερειακά κοινοβούλια που θα μπορούν να έχουν την δική τους αυτονομία και να μην αποτελούν θιασώτες της κεντρικής πολιτικής και του κομματικού μας συστήματος.
Εμείς προτείνουμε και θα αγωνιστούμε για θεσμικές και κανονιστικές μεταβολές που θα ουσιαστικοποιούν τον νέο θεσμό :
1. Για την καθιέρωση της απλής αναλογικής στην εκλογή των Περιφερειακών Συμβουλίων.
2. Για την καθιέρωση Τοπικών Δημοψηφισμάτων Γνωμοδότησης σε κρίσιμα περιφερειακά θέματα.
3. Για την έμμεση εκλογή του Περιφερειάρχη από τα μέλη του Περιφερειακού Συμβουλίου και την δυνατότητα ανάκλησής του.
4. Για την μετατροπή του Περιφερειακού Συμβουλίου σε μικρό Περιφερειακό Κοινοβούλιο που θα μπορεί να λειτουργεί διορθωτικά και-γιατί όχι-ανατρεπτικά στις κεντρικές πολιτικές επιλογές.
5. Για τον Σχεδιασμό Αναπτυξιακού Περιφερειακού προγράμματος με ορίζοντα δεκαετίας. Tο εκλεγμένο περιφερειακό συμβούλιο και τα όργανα προγραμματισμού να έχουν την ευθύνη σχεδιασμού και την παρακολούθηση της αναπτυξιακής πολιτικής στην Περιφέρεια.
6. Για την Δημιουργία Κέντρου Προγραμματισμού της Περιφερειακής Πολιτικής και Ανάπτυξης στην περιφέρεια με την θεσμική κατοχύρωση σε αυτό της συμμετοχής των εκπροσώπων των τοπικών κοινωνιών (Τοπική Αυτοδιοίκηση, Πανεπιστήμιο, Επιμελητήρια, Επιστημονικά Επιμελητήρια, Φορείς αγροτών, Επαγγελματικών ενώσεων, Κέντρα καινοτομίας κ.λ.π.) με θεσμοθετημένο ρόλο στον σχεδιασμό, στην παρακολούθηση και επιστημονική στήριξη της περιφερειακής πολιτικής και ανάπτυξης.
7. Για την ενίσχυση του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) και μετατροπή του Περιφερειακού Ταμείου, σε Ταμείου για την Περιφερειακή Ανάπτυξη.
8. Για την Δημιουργία Περιφερειακής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής των κοινωνικοοικονομικών εταίρων, ως ανεξάρτητου φορέα γνωμοδότησης επί των πολιτικών.
9. Για την δημιουργία οργάνων δίπλα στο Περιφερειακό Συμβούλιο για τις επιμέρους πολιτικές που ασκεί το Περιφερειακό Συμβούλιο.
10. Για την Δημιουργία Συμβουλίου Αγροτικής Πολιτικής στην περιφέρεια με την συμμετοχή των θεσμικών φορέων αγροτικής πολιτικής.
11. Για τον εκσυγχρονισμό της διοίκησης, την αναπροσαρμογή και την διαρκή εκπαίδευση του Διοικητικού Προσωπικού που στελεχώνει την περιφέρεια. Για την ενσωμάτωση των Διαχειριστικών Αρχών στο οργανόγραμμα της Γενικής Δ/νσης της περιφέρειας και την υπαγωγή της στις ευθύνες του περιφερειακού Συμβουλίου.
12. Την δημιουργία οργάνου-φορέα των οικονομικών μεταναστών για την ενσωμάτωση αυτών στο κοινωνικοοικονομικό γίγνεσθαι, τονίζοντας έτσι τα πολυπολιτισμικά χαρακτηριστικά των τοπικών κοινωνιών.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου