Κυριακή 1 Αυγούστου 2010

B4. Ο Αγροτικός τομέας-Βιώσιμη ύπαιθρος σε ζωντανό αγροτικό περιβάλλον



Επανάσταση στην σκέψη /
Τόλμη στην ζωή
Ανατροπή των συντηρητικών πολιτικών
Αλλαγή των πολιτικών συσχετισμών

Βιώσιμη ύπαιθρος σε Ζωντανό αγροτικό Περιβάλλον  
Ο πρωτογενής και αγροτικός τομέας  
Η λειτουργία του αγροτικού τομέα της περιφέρειας καθορίζεται από το γενικώτερο πλαίσιο των εξελίξεων σχετικά με την αγροτική πολιτική. Πρίν από δέκα χρόνια, με τη δημιουργία του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ), ως συνέχεια του γύρου της Ουραγουάης (GATT), τα γεωργικά προϊόντα, μεταξύ άλλων, έχουν υπαχθεί σε κανόνες ελεύθερης αγοράς.
O προστατευτισμός (δασμοί, επιδοτήσεις, ποσοστώσεις, ρυθμίσεις κλπ.) βρίσκεται ήδη σε διαδικασία άρσης, μέχρι του σημείου το οποίο ισχύει κατά τον ίδιο τρόπο σε όλες τις χώρες, που έχουν προσχωρήσει στον ΠΟΕ.
Απέναντι στην «παγκοσμιοποίηση» του εμπορίου, όλο και περισσότερο εδραιώνεται η αντίληψη ότι η σύγχρονη γεωργία έχει αρχίσει να γίνεται ένα παιχνίδι σκληρότατου ανταγωνισμού, καθώς η παραγωγή και διακίνηση αγροδιατροφικών προϊόντων συγκεντρώνεται όλο και περισσότερο στις ισχυρές και ανεπτυγμένες χώρες και σε λίγες ομάδες μεγάλων εταιριών παραγωγής αγροεφοδίων, πολλαπλασιαστικού υλικού, προϊόντων βιοτεχνολογίας, εμπορίου και μεταφορών.
Η προσπάθεια να διατηρηθούν οι τιμές καταναλωτή σε χαμηλά επίπεδα, περιλαμβάνοντας όμως συνεχώς αυξανόμενη προστιθέμενη αξία από το κόστος της μεταποίησης, τυποποίησης, διαφήμισης, μεταφορών κ.λπ. συνεπάγεται την ολοένα αυξανόμενη πίεση στις τιμές παραγωγού. Η πίεση στο κόστος παραγωγής, τα συστήματα τυποποιημένης και μαζικής παραγωγής και διακίνησης παρέχει το πρόσφορο έδαφος για την εκδήλωση εκτεταμένων διατροφικών κρίσεων.
Η εντατικοποίηση της παραγωγής και οι πολλαπλασιαζόμενες συμπληρωματικές βιομηχανίες επιβαρύνουν όλο και περισσότερο το περιβάλλον. Κάτω από αυτές τις συνθήκες, η γεωργική παραγωγή (φυτική και ζωική), καθώς και  η παραγωγή όλων των προϊόντων διατροφής, σε κάθε αγροτική περιοχή ιδιαίτερα όπως η περιφέρεια Στ. Ελλάδας, πρέπει πλέον να στρέφεται σε προϊόντα που είναι διεθνώς ανταγωνιστικά. Να παράγει με όρους διεθνούς αγοράς και όχι για να ικανοποιήσει απλώς τις ανάγκες της. Αυτό οδηγεί σε ετερόκλητα αποτελέσματα:
·   Ανάγκη εντατικοποίησης των μεθόδων παραγωγής, με υπερβολική χρήση λιπασμάτων φυτοφαρμάκων, με μεγάλη κατανάλωση ενέργειας και νερού, με μονοκαλλιέργειες (π.χ. η καλλιέργεια βαμβακιού στην παγκόσμια αγορά χρησιμοποιεί το 25% της παγκόσμιας παραγωγής φυτοφαρμάκων).
·    Ανάγκη μεγένθυσης της γεωργικής εκμετάλλευσης, συγκέντρωσης της ιδιοκτησίας και μεγάλων επενδύσεων σε πάγιο κεφάλαιο (με συνέπεια οι μικρομεσαίοι αγρότες να αποσύρονται, τα μικρά αγροκτήματα να εξαφανίζονται, η ύπαιθρος να ερημώνεται και η ανεργία να οξύνεται).
·    Μεγαλύτερη εξάρτηση της γεωργίας από τις μεγάλες αγροχημικές βιομηχανίες (αγροχημικά, υβρίδια, σπόροι, γενετικά τροποποιημένοι οργανισμοί ...).
·    Μεγαλύτερη εξάρτηση από το τραπεζικό σύστημα, αφού απαιτούνται δάνεια για τις μεγαλύτερες επενδύσεις.
·    Απώλεια της αυτάρκειας που είχαν ορισμένες περιοχές σε κάποιες καλλιέργειες και αντίστοιχα είδη διατροφής.
·    Όξυνση του προβλήματος της παγκόσμιας διατροφής, ιδιαίτερα όσον αφορά στην ασφάλεια των τροφίμων.
·    Προσπάθεια εξεύρεσης λύσεων, που να διασφαλίζουν τα αγροτικά εισοδήματα, μέσα από τις ιδιαιτερότητες της παραγωγής ή και των αγροτικών κοινοτήτων, σε εθνικό ή τοπικό επίπεδο.
Οι αλλαγές στην αγροτική πολιτική
Στο πλαίσιο της εξελισσόμενης ελεύθερης διεθνούς αγοράς και των συνεπειών της, η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) επιχειρεί μία νέα μεταρρύθμιση της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ), με κύριους στόχους τη σταδιακή κατάργηση της προστασίας των ευρωπαϊκών αγροτικών προϊόντων, τη μείωση του κόστους για τους καταναλωτές, την προσαρμογή στα δεδομένα της διεθνούς αγοράς, τη μείωση της εντατικοποίησης της παραγωγής που καταστρέφει το περιβάλλον, τη μείωση του κόστους για τον προϋπολογισμό της ΕΕ και την εξοικονόμηση πόρων. Τα βασικά στοιχεία της ΚΑΠ είναι τα ακόλουθα:
·    Αποδέσμευση: Ενιαία ενίσχυση εκμετάλλευσης, ανεξάρτητα από την παραγωγή.  
·    Φθίνουσα πορεία: Μείωση των άμεσων ενισχύσεων, με εξαίρεση των μικρών παραγωγών, διοχέτευση κεφαλαίων που θα προκύψουν στην αγροτική ανάπτυξη.
·    Πολλαπλή συμμόρφωση: Εξάρτηση των ενισχύσεων από την τήρηση προτύπων για το περιβάλλον, την ασφάλεια τροφίμων, τις συνθήκες διαβίωσης των ζώων και την ασφάλεια στο χώρο εργασίας.
·    Προσαρμογές των Κοινών Οργανώσεων Αγοράς (ΚΟΑ) για συγκεκριμένα προϊόντα: σιτηρά, γαλακτοκομικά, ζάχαρη, βαμβάκι, καπνό, ελαιόλαδο κτλ.
·    Στήριξη της ολοκληρωμένης ανάπτυξης στις αγροτικές περιοχές.
Η μεταρρύθμιση της ΚΑΠ εκτιμάται ότι θα αλλάξει την εικόνα της υπαίθρου.
Η μείωση της προστασίας βασικών ελληνικών προϊόντων αναμένεται να οδηγήσει σε μείωση της παραγωγής τους και αναδιάρθρωση των καλλιεργειών.
Το πάγωμα των δαπανών για την ΚΑΠ μπορεί να αναγκάσει πολλούς αγρότες να εγκαταλείψουν τη γεωργική απασχόληση. Το φαινόμενο της ερήμωσης της υπαίθρου και της εσωτερικής μετανάστευσης παραμένει μία ουσιώδης απειλή. Ωστόσο, οι συνέπειες των αλλαγών της ΚΑΠ θα εξαρτηθούν από πολλούς παράγοντες:
·   Από την προσαρμοστικότητα των Ελλήνων αγροτών στις νέες συνθήκες,
·   Από τη στροφή τους σε άλλες οικονομικές δραστηριότητες και,
·   Από την αξιοποίηση των πόρων της δεύτερης προτεραιότητας της ΚΑΠ.
Χρειάζεται να γίνουν βήματα τώρα.  Με σωστό σχεδιασμό είναι δυνατή η προσαρμογή της παραγωγής στις συνθήκες της ζήτησης και η καθιέρωση μιας πολυλειτουργικής γεωργίας.
 Ανασταλτικοί παράγοντες σε μια τέτοια κατεύθυνση, μεταξύ άλλων, παραμένουν : η μεγάλη κατά μέσο όρο ηλικία των αγροτών, το χαμηλό επίπεδο εκπαίδευσής τους και η συνακόλουθη δύσκολη προσαρμογή τους στις νέες συνθήκες, η αρνητική εμπειρία των αγροτικών συνεταιρισμών στο παρελθόν και η κυριαρχία των εκμεταλλεύσεων μικρού και μεσαίου μεγέθους.
Τα βασικά προβλήματα του αγροτικού χώρου μπορούν να συνοψιστούν ως εξής:
Οικονομικά - Δημογραφικά: Οι αγροτικές περιοχές έχουν ένα σημαντικά χαμηλότερο εισόδημα από το μέσο όρο, έναν γηράσκοντα οικονομικά ενεργό πληθυσμό, και μια μεγαλύτερη εξάρτηση στον αγροτικό τομέα[1].
Κοινωνικά: Υπάρχει σαφής ένδειξη υψηλότερης ανεργίας στις αγροτικές περιοχές της περιφέρειας. Η χαμηλή πυκνότητα του πληθυσμού μπορεί να αυξήσει τους κινδύνους, όπως η μικρή πρόσβαση σε βασικές υπηρεσίες, ο κοινωνικός αποκλεισμός, η δυσκολία στις επιλογές απασχόλησης κ.α.
Περιβαλλοντικά: Εντείνεται η ανάγκη να εξασφαλιστεί, ότι η γεωργία και η δασοπονία έχουν μια θετική συμβολή στο ευρύτερο φυσικό περιβάλλον, αλλά και στην επαρκή και ασφαλή κάλυψη των διατροφικών αναγκών όλου του πληθυσμού.
Ο νέος, ενιαίος Κανονισμός για την Αγροτική Ανάπτυξη, θέτει ήδη τους στόχους στρατηγικής, τους οποίους θα πρέπει να εξυπηρετούν οι πολιτικές καθώς και το νέο Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΓΤΑΑ) στον αγροτικό τομέα, για το χρονικό διάστημα 2007-2013. Οι στόχοι αυτοί είναι:
Σήμερα χρειαζόμαστε την τομεακή και την χωροταξική διάρθρωση των επενδύσεων ιδιαίτερα στον αγροτικό χώρο. Η εμπειρία από τις αναπτυξιακές πρωτοβουλίες και προγράμματα για την αγροτική ανάπτυξη που αξιοποιήθηκαν από την Αυτοδιοίκηση, στήριξαν τις αναπτυξιακές επιλογές στις ορεινές και αγροτικές περιοχές  με ένα ολοκληρωμένο τρόπο, με σχεδιασμό εκ των κάτω, και συνέβαλαν στη δημιουργία δομών στήριξης της Τοπικής Ανάπτυξης (π.χ. Προγράμματα Ολοκληρωμένης μορφής τύπου LEADER, κ.λ.π.), μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν οδηγός για τα νέα όργανα περιφερειακού προγραμματισμού προς τις τοπικές κοινωνίες. 
                                        
Φωτο 1: Αγρότισσα-Νεοχώρι Θηβών,            Φωτο 2: Τσάι  στο Δομοκό Φθιώτιδας                    Φωτο 3 : Σιτηρά στην Εύβοια

Οι επιλογές αυτές δείχνουν δρόμους για ενίσχυση πολιτικών για την αγροτική ανάπτυξη που να μοιάζει περισσότερο με την πραγματικότητα, την ιστορικότητα και τα χαρακτηριστικά της Γεωργίας στην ελληνική περιφέρεια.
Χρειαζόμαστε ενίσχυση πολιτικών για την αγροτική ανάπτυξη που να μοιάζει περισσότερο με την πραγματικότητα, την ιστορικότητα και τα χαρακτηριστικά της περιφέρειας.  
Στο νέο Περιφερειακό Συμβούλιο θα παλέψουμε δύο βασικούς στόχους και κατευθύνσεις :
α) Για την Ενδυνάμωση και τόνωση της αγροτικής παραγωγικής βάσης της περιφέρειας.
Δηλαδή εξασφάλιση Διατροφικής Επάρκειας, κάλυψη των αγροτοδιατροφικών αναγκών των αστικών χώρων και ενδυνάμωση του συνδετικού ιστού αστικών κέντρων-αγροτικής υπαίθρου.  
β) Για την Ζωντανή ύπαιθρο σε ζωντανό αγροτικό περιβάλλον
Αυτά μπορούν να επιτευχθούν με :
·    Τόνωση της αγροτικής δραστηριότητας και παραγωγής με εμμονή, στην παραγωγή σε νέα βάση προϊόντων που μπορεί να αντιμετωπίζουν προβλήματα διάθεσης αλλά σχετίζονται με την διατροφική επάρκεια και διατροφική «ανεξαρτησία» της περιοχής. Με αναδιαρθρώσεις και επανασχεδιασμό της παραγωγής προϊόντων με ταυτότητα, με την καθιέρωση Τοπικών Περιφερειακών σημάτων ποιότητας σε τοπικά και χαρακτηριστικά προϊόντα της περιφέρειας (π.χ. Οπωροκηπευτικά Δομοκού, κρεμμυδάκι Θηβών, Οπωροκηπευτικά Ληλάντιου-Δύστου, Τυροκομικά-κρέας Αγράφων, Βαρδουσίων, τυροκομικά Ελικώνα- Παρνασσού, κάστανο Τυμφρηστού, Ελαιόλαδο Τιθορέας-Αμφίκλειας, ...........)
·    Επανασχεδιασμός της παραγωγής και εμπορίας των προϊόντων ΠΟΠ της Περιφέρειας (Κονσερβοελιά Αμφίσσης -Αταλάντης- Ροβιών, Κατίκι Δομοκού, Φυστίκι Μάκρης, Σύκο Κύμης,  Φέτα Αγράφων, Φορμαέλα Αράχωβας,  κ.λ.π.).
·    Σχεδιασμός νέων προϊόντων ΠΟΠ 
·    Βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των αγροτικών προϊόντων με ενσωμάτωση σε αυτά της προστιθέμενης αξίας ποιοτικών χαρακτηριστικών τους μέσω εφαρμοζόμενων εναλλακτικών τρόπων παραγωγής και της πιστοποίησης τους ως προς αυτά, μείωση του κόστους  παραγωγής με την εφαρμογή μεθόδων συλλογικής χρήσης των συντελεστών παραγωγής, και έμφαση στην τυποποίηση και την συσκευασία  κ.λ.π.
·    Αναδιάρθρωση καλλιεργειών στις ζώνες Κωπαιδικού πεδίου, του Σπερχειού, του Βαρικού και γενικότερος σχεδιασμός ζωνών καλλιέργειας στα βασικά προϊόντα που δύνανται να αποτελέσουν   αντικείμενο εντατικής επιχειρηματικής γεωργίας
·    Εξοικονόμιση υδατικών πόρων με υποστηρικτικές ενέργειες στις λεκάνες απορροής Κηφισού, Σπερχειού, Μόρνου, κ.λ.π. σχεδιασμός αναπτυξιακών προγραμμάτων στις λεκάνες απορροής, δημιουργία φορέων διαχείρισης υδατικού δυναμικού, εφαρμογή γενικευμένης οικονομίας νερού.
·    Πολιτικές εξυγίανσης σε κουρασμένα και μολυσμένα εδάφη
·    Εμμονή στο μοντέλο της πολυλειτουργικής γεωργίας
·    Εισαγωγή των νέων τεχνολογιών για την μείωση του κόστους παραγωγής (νέες τεχνικές  χρήσης νερού, ορθολογική διαχείριση εδαφών και νερού  κ.λ.π.)
·    Δημιουργία και ενδυνάμωση των δικτύων και των δικτυώσεων παραγωγών, Δημιουργία ομάδων παραγωγών πάνω σε συγκεκριμένα προίόντα (κρασί, φυστίκι, κ.λ.π.)  
·    Δημιουργία περιφερειακών αγορών στις περιοχές Ορχομενού, Χαλκίδας, Στυλίδας, Δομοκού  
·    Ριζική Δημοκρατική Αναδιοργάνωση του συνεταιριστικού κινήματος με κατάργηση της σημερινής τους μορφής, και ανάδειξη της έννοιας του συνεταιρισμού ως αυτόνομης συλλογικής οικονομικής μορφής οργάνωσης των πραγματικά γεωργών –παραγωγών.
·    Καθετοποίηση κλάδων της φυτικής και ζωικής παραγωγής
·    Εκπόνηση και εφαρμογή ειδικού σχεδίου ανάπτυξης κτηνοτροφίας στις ορεινές περιοχές
·    Εκπαίδευση του αγροτικού ανθρώπινου δυναμικού, ιδιαίτερα των νέων σε ηλικία και νεοεισερχόμενων στην γεωργία 
·    Καμπάνια και κίνητρα για την μετεγκατάσταση στον αγροτικό χώρο, ιδιαίτερα νέων σε ηλικία ανθρώπων. Πολιτική γής.  
·    Εκπόνηση και υλοποίηση Επιχειρησιακού Σχεδίου για το κάστανο στις ορεινές περιοχές της Ευρυτανίας / Δυτικής Φθιώτιδας / Φωκίδας / Εύβοιας. 
Για την επιτυχία των παραπάνω απαραίτητη προϋπόθεση είναι η αξιοποίηση όλων των τοπικών πόρων (εγκαταλειμμένη γη, βοσκότοποι) έτσι ώστε να αποδίδουν το περισσότερο δυνατό χωρίς να υποβαθμίζονται.
Η κτηνοτροφία : Για την κτηνοτροφία προτείνουμε την εκπόνηση και εφαρμογή ειδικού σχεδίου ανάπτυξης κτηνοτροφίας στις ορεινές περιοχές. Η σημαντικότητα της κτηνοτροφίας για την περιφερειακή οικονομία αλλά και η ανάγκη αλλαγής της σχέσης ζωικής και φυτικής παραγωγής, επιβάλλουν ένα περιφερειακό σχεδιασμό και ένα ολοκληρωμένο σχέδιο ανάπτυξής της.  
Προυπόθεση ωστόσο για την αλλαγή της σχέσης ζωικής και φυτικής παραγωγής, και για μια στρατηγική προσέγγισης για την αντιμετώπιση των προβλημάτων της κτηνοτροφίας[2]  είναι  «η ενίσχυση της βιωσιμότητας και ανταγωνιστικότητας[3] της κτηνοτροφίας». Είναι φανερό ότι με αυτές τις δύο προυποθέσεις, αφενός καλύπτονται όλες οι παράμετροι και οι συνιστώσες των προβλημάτων, όπως αναφέρθηκαν, αφετέρου στοχοθετούνται οι δύο κατ’ εξοχή εμφανιζόμενες σήμερα διέξοδοι της Ελληνικής κτηνοτροφίας: βιωσιμότητα και ανταγωνιστικότητα.
Το ζητούμενο λοιπόν είναι μια διεξοδική και συνθετική ανάλυση του όλου κυκλώματος παραγωγής – διακίνησης–κατανάλωσης, με τις εξειδικεύσεις που αναφέρθηκαν, να αναδειχθούν και να τεκμηριωθούν τα αδύνατα και ισχυρά σημεία και να διατυπωθούν άξονες πολιτικής, ώστε να περιλάβουν μέτρα διττού περιεχομένου : θεσμικά και οικονομικά[4].
Επιπλέον, η στρατηγική προσέγγιση οφείλει να ιεραρχήσει ειδικότερους στόχους, κάτω από μια σειρά κριτηρίων, τα οποία επιβάλλουν οι σύγχρονες συνθήκες, όπως: 
§    Θεσμικά, όπως οι προκλήσεις της αγοράς, η ανάγκη βελτίωσης των διαρθρώσεων, …
§    Οικονομικά, (παραγωγικότητα, εμπορικό ισοζύγιο, υποδομές, …)
§    Επισιτιστικά (επάρκεια σε ποσότητα, η ανάγκη για ποιότητα και ασφάλεια, …)
§    Περιβαλλοντικά, (οι προκλήσεις της αλλαγής του κλίματος, η ανάγκη εξοικονόμησης ενέργειας, …)
§    Τεχνικά, (σύγχρονες τεχνολογίες, διεργασίες, μέσα, …)
Τέλος, η προαναφερθείσα στρατηγική προσέγγιση θα καθορίσει ειδικούς στόχους σε συγκεκριμένα μέτρα περιφερειακής πολιτικής, θα προσδιορίσει, όπου είναι αναγκαίο, ένα μείγμα πολιτικής, θα ποσοτικοποιήσει στόχους και αποτελέσματα και να προδιαγράψει τα μέσα και εργαλεία για την εφαρμογή της πολιτικής, σε χρονικό σε ορίζοντα δεκαετίας.
Η αξιοποίηση του δασικού αποθέματος : Πρόκειται για κλάδο της τοπικής οικονομίας που μπορεί και πρέπει να αποτελεί αναπτυξιακό τομέα και μηχανισμό αναδιανομής του εισοδήματος υπέρ του ορεινού πληθυσμού. Ταυτόχρονα το δάσος είναι ο σημαντικότερος πόρος για τη διατήρηση και βελτίωση του φυσικού περιβάλλοντος και χώρος άσκησης δραστηριοτήτων εναλλακτικού τουρισμού.
§   Η προστασία του δάσους και του φυσικού περιβάλλοντος
§   Έργα προστασίας εδαφών, περιαστικά δάση, έργα αναψυχής, βελτίωση δασικού δικτύου
§   Ενίσχυση δασικής παραγωγής με επιδότηση δασεργατών, όπως συμβαίνει με άλλα προϊόντα.
§   Ορθολογική ανάπτυξη λοιπών δασικών πόρων, όπως η θήρα, η αλιεία ορεινών υδάτων και εκτροφή ψαριών, διαχείριση λιμνών, παραγωγή καλλωπιστικών φυτών και δέντρων (αποξηραμένα, Χριστουγεννιάτικα κ.α.).
Τέλος προτείνουμε δύο σημαντικές ρυθμίσεις :
·    Πρώτον την μεταφορά της έδρας του Υπουργείου Γεωργίας, ταυτόχρονα με την μεταφορά της έδρας άλλων εποπτευόμενων οργανισμών.
·    Δεύτερον την μεταφορά της Γεωπονικής Σχολής Αθηνών και αντίστοιχων Ερευνητικών Ιδρυμάτων, ακτινωτά στα όρια της Περιφέρειας, θα μπορούσαν να αποτελέσουν πρωτεύουσες διεκδικήσεις που θα έδιναν σημαντική αναπτυξιακή ώθηση του πρωτογενή τομέα στην Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας.



[2]     Δεν συμπεριλαμβάνεται η αλιεία και η υδατοκαλλιέργεια.
[3]     Ο στόχος καλύπτει όλο το φάσμα επιδιωκόμενων αποτελεσμάτων υπέρ ενός ελάχιστου μεγέθους (μονάδας, δραστηριότητας κ.λπ.) οικονομικής επιβίωσης μέχρι το μαξιμαλιστικό μέγεθος ανταγωνιστικής υπεροχής, πάντα υπό όρους προστασίας του περιβάλλοντος. Είναι πιθανό ότι ριζικές και αξεπέραστες αδυναμίες (μονάδων, δραστηριοτήτων κ.λπ.) δεν θα επιτρέψουν σ’ ένα ορισμένο τμήμα των υποκείμενων στη στρατηγική να δρέψουν από τα αποτελέσματά της. Με την ανάδειξη των συγκεκριμένων αδυναμιών, είναι ενδιαφέρον να εντοπιστεί το τμήμα αυτό, να περιγραφεί και να ποσοτικοποιηθεί, ώστε να ληφθεί μέριμνα για την τύχη του. 
[4]     Με την τρέχουσα πρακτική του προγραμματισμού, τα μέτρα που επιλέγονται για μια πολιτική είναι σχεδόν πάντα διπλά, θεσμικά και οικονομικά. Ωστόσο, στην προκειμένη περίπτωση και υπό την τρέχουσα οικονομική συγκυρία, ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει να εντοπιστούν και να υπογραμμισθούν εκείνα τα μέτρα, που μόνο με θεσμικές ρυθμίσεις (χωρίς την ανάγκη δημόσιας ή ιδιωτικής εισφοράς) είναι ικανά να αποδώσουν σημαντικά βελτιωτικά αποτελέσματα. 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου