B3.Οι αναπτυξιακές κατευθύνσεις

Επανάσταση στην σκέψη

Τόλμη στην ζωή

Ανατροπή των συντηρητικών πολιτικών 

και αλλαγή των πολιτικών συσχετισμών

Οι αναπτυξιακές κατευθύνσεις της αριστεράς για την περιφέρεια Στ. Ελλάδας

Η ανάπτυξη, η στρατηγική. Προτείνοντας μεθοδολογία και αναπτυξιακή στρατηγική 

Ο ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΣ και η σύγχρονη ανανεωτική αριστερά δεν έχουμε μαγικές λύσεις : Απλά ως άνθρωποι του καιρού μας μιλούμε με όσα καταλάβαμε. Καταθέτουμε τις προτάσεις μας, για μια εναλλακτική διακυβέρνηση της Περιφέρειας με στόχο  την βιώσιμη ανάπτυξη της.

Για τον ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟ και την αριστερά ένα Σχέδιο Αναπτυξιακών Κατευθύνσεων για την Στερεά Ελλάδα πρέπει να στοχεύει :

·     στην διασφάλιση της συνέχειας και αποδοτικότητας του οικονομικού παραγωγικού συστήματος.

·     στην ανακατανομή του παραγόμενου πλούτου με στοιχεία κοινωνικής δικαιοσύνης προς όφελος των οικονομικά ασθενέστερων, στην διαμόρφωση της κοινωνικής και οικονομικής συνοχής των κατοίκων στην περιφέρεια, και, στην άρση των ενδοπεριφερειακών ανισοτήτων.

·     στην προστασία, διατήρηση και ανάπτυξη με ποιοτικά χαρακτηριστικά του φυσικού και κοινωνικού περιβάλλοντος,

H στρατηγική μας,  δεν εξαντλείται σε προγράμματα και αριθμούς.

Όχι πως αυτά δεν έχουν την σημασία τους, σε μια κοινωνία μάλιστα που έχει μάθει  να μετρά την ευημερία της με νούμερα και αριθμούς. Ωστόσο το κύριο είναι πώς αντιλαμβάνεται κανείς την ανάπτυξη σε εποχές περατότητας των πόρων, πως μεθοδολογικά την σχεδιάζει, για ποιόν αγωνίζεται και τι θέλει να εξυπηρετήσει.   Οι προτάσεις μας, επικεντρώνονται :

·         Στην διασφάλιση της σταθερής και ταυτόχρονης λειτουργίας και των τριών τομέων της οικονομίας ως παράγοντες και στοιχεία οικονομικής ευστάθειας της Περιφέρειας.

·         Στην ισόρροπη πολυκεντρική ανάπτυξη στις πόλεις της περιφέρειας και ισόρροπη ανάπτυξη στον ιστό και στις σχέσεις πόλεων και υπαίθρου.

·         Στην ισότητα πρόσβασης στα βασικά δίκτυα μεταφορών, ενέργειας και επικοινωνιών.

·         Στην συνετή διαχείριση των φυσικών πόρων και της πολιτισμικής κληρονομιάς.

·         Στην ισότητα ευκαιριών και την ισότιμη  πρόσβαση στα αγαθά και στις υπηρεσίες για όλους τους κατοίκους της Περιφέρειας.

Για την επιτυχία αυτών προαπαιτούμενα είναι :

§   H κινητοποίηση και συμμετοχή των πολιτών, των τοπικών συλλογικών φορέων, των κοινωνικών εταίρων για την διαμόρφωση και υλοποίηση της περιφερειακής πολιτικής, αλλά και για τις διαδικασίες κοινωνικού ελέγχου, και βεβαίως,   

§   H διαμόρφωση δημοκρατικών θεσμών και κανονιστικών ρυθμίσεων που θα στηρίζονται στις αρχές του δημοκρατικού προγραμματισμού, στις αρχές της διαφανούς διαβούλευσης με το σύνολο των αναπτυξιακών συντελεστών και στις αρχές του κοινωνικού ελέγχου. 

Προτείνουμε στους φορείς του Προγραμματισμού να ξανασχεδιάσουμε την περιφερειακή πολιτική, με Κοινωνική  Συμφωνία βασισμένη στους παρακάτω άξονες:

Πρώτος άξονας :  Ικανότητα Παραγωγής, Ανταγωνιστικότητα Προϊόντων, Διαμόρφωση ενός Νέου Αναπτυξιακού Προτύπου στην περιφερειακή οικονομία.

Αυτό σημαίνει πολιτικές, για την περιφέρεια που θα αναθερμαίνουν την τοπική παραγωγική ικανότητα σε όλους τους τομείς και ότι τα παραγόμενα προϊόντα και υπηρεσίες, θα είναι ανταγωνιστικά με όρους διεθνούς αγοράς. Στην χρεοκοπημένη ιδιαίτερα στις σημερινές συνθήκες κρίσης αντίληψη ότι «η ελεύθερη αγορά ρυθμίζει τα προβλήματα»  χωρίς παρεμβάσεις και αντιστάσεις, που οδηγεί στην εξαφάνιση της μικρής επιχειρηματικής μονάδας, θα πρέπει να αντιτάξουμε περιφερειακές και τοπικές πολιτικές που θα ενισχύουν την παραγωγή προϊόντων και υπηρεσιών με προδιαγραφές ποιότητας (π.χ. Περιφερειακά Σήματα Ποιότητας) που θα στηρίζονται στο τοπικό πολιτισμικό απόθεμα και σαν τέτοια θα προωθούνται στην διεθνή αγορά, κάτι που  προϋποθέτει–μεταξύ άλλων–την αλλαγή του καταναλωτικού προτύπου των κατοίκων.

Το  ζήτημα των πολιτισμικών αξιών και της κουλτούρας γενικότερα των κατοίκων- καταναλωτών τίθεται σαν αναπόσπαστο στοιχείο της ανταγωνιστικότητας. Το σίγουρο όμως είναι ότι αν δεν πειστεί η κοινωνία για αυτή την αναγκαιότητα σαν στοιχείο στρατηγικής επιβίωσης της περιοχής αυτές οι αντιλήψεις θα έχουν μόνο ακαδημαϊκό χαρακτήρα. Έτσι το ζήτημα αποκτά την πολιτική του διάσταση με την έννοια των πολιτικών πρωτοβουλιών και δεσμεύσεων. 

Δεύτερος άξονας  :  Κοινωνική Δικαιοσύνη, Κοινωνική Aλληλεγγύη, Άρση των Κοινωνικών Ανισοτήτων, εξάλειψη των φαινομένων Κοινωνικού Αποκλεισμού.

Η διάσταση της κοινωνικής οικονομίας, που στα πλαίσια των σημερινών σχέσεων παραγωγής ενσωματώνει την νομιμοποίηση ευρύτερων συλλογικοτήτων ταυτόχρονα και παράλληλα με την αποτελεσματικότητα ενός λειτουργούντα δημοκρατικά ιδιωτικού τομέα, πρέπει να αποτελέσει κεντρική στοχοθέτηση. Ο μεγάλος ρυθμός ανάπτυξης της κοινωνικής οικονομίας στην Ε.Ε. σε σχέση με τους ρυθμούς ανάπτυξης του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα και η έκφραση αυτού του ρυθμού στην αύξηση της απασχόλησης στην κοινωνική οικονομία πρέπει να αποτελέσει οδηγό για τη περιφέρεια στην προσπάθεια δημιουργία θέσεων απασχόλησης. Η απασχόληση η καταπολέμηση της ανεργίας, η δημιουργία εργασίας σε νέους τομείς και η πρόσβαση των νέων στην εργασία, η διαρκής και δια βίου μάθηση, αποκτά ένα νέο περιεχόμενο για να συνεχίσει να είναι  ζώσα περιφέρεια, για να είναι ζωντανή η ύπαιθρος. Η ύπαρξη απασχόλησης και το δικαίωμα σε αυτήν πρέπει να είναι διαρκής μέριμνα της πολιτικής, των οργάνων προγραμματισμού, των Τοπικών και Περιφερειακών αρχών. Η στόχευση των προγραμματισμών οφείλει να έχει ως κύριο κριτήριο την απασχόληση.   

Τρίτος άξονας : Περιβάλλον, Προστασία των φυσικών πόρων, Nέες Ανθρωπογενείς Αναπτυξιακές  Προτεραιότητες.

O άξνας αναφέρεται τόσο στην έννοια της προστασίας του φυσικού και κοινωνικού περιβάλλοντος όσο και με τις έννοιες της ποιότητας ζωής στο φυσικό και αστικό περιβάλλον, τις ιδιαιτερότητας των τοπικών πολιτισμικών αξιών και του καταναλωτικού πρότυπου.

Συνεργασία και διασύνδεση ( διατομεακή και διακλαδική) των τριών προηγούμενα αναφερθέντων βασικών αξόνων για την επίτευξη της λειτουργικής ολοκλήρωσης του παραγωγικού συστήματος, της διατοπικής-διαπεριφερειακής συνεργασίας και της χωρικής ολοκλήρωσης. Με άλλα λόγια για την αντιμετώπιση των διαρθρωτικών προβλημάτων της οικονομίας.

Χάριν παραδείγματος : Το αγροτικό ζήτημα στην περιφέρεια θα πρέπει να αντιμετωπιστεί στην στρατηγική παραγωγής πιστοποιημένων προϊόντων ποιότητας με έμφαση στα ΤΡΟΦΙΜΑ – ΠΟΤΑ που εκτός των συμβατικών προδιαγραφών ποιότητας θα πρέπει να ενισχυθούν με ειδικές προδιαγραφές, οι οποίες να στηρίζονται στο πολιτιστικό απόθεμα της περιοχής και ουσιαστικά να γίνουν προϊόντα έτοιμα από την μια να καλύψουν την περιφερειακή ζήτηση και να είναι ανταγωνιστικά στη διεθνή αγορά.

Το ζήτημα της μεταποίησης πρέπει να εντοπιστεί στην τυποποίηση της αγροτικής παραγωγής ενισχύοντας αφενός το επενδυτικό ενδιαφέρον των υπαρχόντων μονάδων κλίμακας και αφετέρου την δικτύωση των υπαρχόντων μικρών μονάδων για να δημιουργηθούν οικονομίες κλίμακας. Επί πλέον  η προσέλκυση επενδύσεων ειδικής τεχνογνωσίας στα κενά που παρουσιάζονται στην αλυσίδα παραγωγής, τυποποίηση, εμπορία, νέες τεχνολογίες πρέπει να αποτελέσει για τους τοπικούς θεσμούς προτεραιότητα. Η τάση αύξησης του τομέα των υπηρεσιών δεν πρέπει να θεωρηθεί σαν αντιστάθμισμα της μείωσης του αγροτικού τομέα αλλά απεναντίας σαν διαρθρωτικού χαρακτήρα πρόβλημα που πρέπει να μας απασχολήσει σοβαρά. Η στρατηγική αναφέρεται στην εξειδίκευση της περιοχής αφενός στις υπηρεσίες προς τις επιχειρήσεις με έμφαση στην ενσωμάτωση των νέων τεχνολογιών στην επιχειρηματικότητα, στην τεχνική υποστήριξη αυτής, στις υπηρεσίες και στο εμπόριο και αφετέρου στην εξειδίκευση της περιοχής ως κέντρο ανάπτυξης διαπεριφερειακών λειτουργιών. Σε μια περίοδο που οι φυσικοί και ανθρώπινοι πόροι αλλά και οι οικονομικοί πόροι είναι περιορισμένοι η προώθηση μίας στρατηγικής ανάπτυξης και πολύ περισσότερο η επίτευξη των στόχων της είναι πρωτίστως ζήτημα μεθόδου. Η έμφαση στην καινοτομία αφορά την επιλογή για αντιμετώπιση των αναπτυξιακών προβλημάτων όχι με βαριές υποδομές αλλά με άυλες επενδύσεις, διότι το μοντέλο βιώσιμης ανάπτυξης πρέπει να εντοπίζεται  στη διατήρηση, προστασία και αυτοτροφοδότηση των πόρων με έμφαση στο περιβάλλον και τον άνθρωπο σε συνδυασμό με τη αναγκαία ανταγωνιστικότητα της περιοχής και την αξιακή υιοθέτηση της κοινωνικής αλληλεγγύης.

               

Φωτο 1 : Ημερίδα στην Αλίαρτο                      Φωτο 2 : Ο Βοιωτικός Κηφισός                Φωτο 3: Αγρόκτημα στην Αμφίκλεια

Tέλος το ζήτημα της διατήρησης της ζωής στην ύπαιθρο είναι από τα πιο κρίσιμα για τη Στερεά Ελλάδα. Το πρόβλημα σχετίζεται με το αγροτικό ζήτημα, τη βιωσιμότητα των οικογενειακών αγροτικών εκμεταλλεύσεων, τις υπηρεσίες υγείας, εκπαίδευσης , πολιτισμού και ποιότητας ζωής του αγροτικού πληθυσμού–των επαγγελματιών και των κατοίκων της υπαίθρου. Η διασφάλιση ενός βιώσιμου αγροτικού εισοδήματος μέσα από την πολυλειτουργικότητα της αγροτικής δραστηριότητας και την πολυαπασχόληση.  Η διασφάλιση της οικογενειακής εκμετάλλευσης ως βάσης της αγροτικής δραστηριότητας αφού μόνον αυτή απαντά στο πρόβλημα του αγροτικού κλήρου.

Το επίπεδο ζωής στην ύπαιθρο, πρέπει να αποτελεί ελκυστικό πεδίο για τους νέους. Η ολοκληρωμένη ανάπτυξη στην ύπαιθρο, η παραγωγή ποιοτικών και υγιεινών προϊόντων, ασφαλών για τη δημόσια υγεία, η αξιοποίηση των τοπικών προϊόντων, η αναδιάρθρωση των καλλιεργειών προς την κατεύθυνση παραγωγής αγροτικών προϊόντων υψηλής προστιθέμενης αξίας, πρέπει να αποτελούν τους οδηγούς και τα κριτήρια για τον σχεδιασμό και την υλοποίηση πολιτικών για την ύπαιθρο.